Hükümet sigaradan alınan nispi ÖTV`nin maktu olarak uygulanmasını tartışıyor.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan`ın rapor hazırlamasını istediği Merkez Bankası
"maktu ÖTV olsun" derken, sigara firmaları da önlerini görebilmek için maktu
vergi istiyor.
Dünya Gazetesi`nin haberine göre; Sigaradan nispi olarak
alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), eğer yeni bir düzenleme yapılmazsa 1 Ocak
2013`ten itibaren yüzde 65`ten yüzde 69`a çıkartılacak. Hükümet de, bu yıl
meydana gelen bütçe açığının bir kısmını sigaradaki vergi artışı ile telafi
etmeye çalışacak. Ancak bu vergi artışının yaratacağı sonuçlar hükümet içinde
endişeye neden oluyor.
Şöyle ki; Sigaradan alınan ÖTV nispi, yani oransal
olarak uygulanıyor. Bu nedenle ÖTV oranında yapılan bir puanlık artış, tüketici
fiyatlarına vergi artışının birkaç katı olarak yansıyor. Yapılan son
hesaplamalara göre vergi oranının yüzde 65`ten yüzde 69`a çıkarıltılması, üst
segmentteki bir sigaranın fiyatını ortalama yüzde 20 artıracak.
İşte
endişelerden ilki bu noktada ortaya çıkıyor. Geçen yıl sigaraya zam yapılmış
ancak enflasyonu zıplatıcı bir etki ortaya çıkardığı için zammın bir kısmı
acilen geri alınmış ve bu zam 1 Ocak 2013`e ertelenmişti.
İşte ertelenen
o zam bu yılbaşında yürürlüğe girecek. Yeniden enflasyonu azdırıcı bir etki ile
karşı karşıya kalmak istemeyen hükümet ise formül arayışına girdi. Endişenin bir
diğer nedeni ise Türkiye`de sigaraya yapılan her zammın, sigara kaçakçılığını
artırıyor olması.
Şu anda sigara kaçakçılığı nedeniyle devletin uğradığı
vergi kaybının her yıl 2 milyar dolar civarında olduğu ve bu kaçakçılığın terör
örgütü eliyle yapıldığı tahmin ediliyor. Dolayısıyla sigaraya yapılacak zammın,
hem kaçakçılığı artırmasından hem de terör örgütünün işine daha fazla
yaramasından endişe ediliyor.
Çözüm arayışı geçen yıl başladı. Başbakan
Yardımcısı Ali Babacan, geçen yıl geri alınan zammın ardından Merkez Bankası ve
TÜİK`ten nasıl bir yol izlenmesi gerektiği yönünde rapor hazırlamasını
istedi.
Merkez Bankası uzmanlarının hazırladığı raporda bir tek tütün
ürünlerine nispi ÖTV uygulandığı ve bu vergide yapılan artışların nihai ürün
fiyatını daha fazla artırdığı ve enflasyonu fırlattığına dikkat çekildi. Raporda
nispi ÖTV uygulamasından "maktu ÖTV" uygulamasına yani sabit bir miktar
üzerinden vergi alınmasının doğru olacağına yer verildi.
DÜNYA, sektör
temsilcilerinin isteklerinin de Merkez Bankası`nın hazırladığı rapor
doğrultusunda olduğu bilgisine ulaştı. Serbest rekabetin uygulandığı ve tütün
ürünlerinin devlet tekelinde olmayan ülkelerde maktu vergi uygulandığını
belirten sektör temsilcileri, Türkiye`de de maktu vergilendirme sistemine
geçilmesi halinde sektör oyuncularının önünü daha rahat görebileceğini
söyledi.
İşte seçenekler
Şimdi hükümetin önünde tütün
ürünlerindeki vergilendirme konusunda birkaç seçenek bulunuyor. Birinci seçenek,
mevcut vergilendirme sisteminin yüzde 65`ten yüzde 69`a çıkartılarak devam
ettirilmesi. Bu seçenekte vergi artışı yapma yetkisini yetkisini kullanan
hükümet "ben enflasyon artışını göze alıyorum ve kaçakçılıkla daha etkin
mücadele edeceğim" diyebilir.
İkinci seçenek, mevcut sistemin vergi
artışı olmadan devam ettirilmesi. Bu durumun enflasyona olumsuz bir etki
olmayacaktır. Ancak hükümet vergi geliri artışından feragat edecektir.
Üçüncü seçenek ise nispi vergilendirme sisteminden maktu
vergilendirmenin ağırlıkta olduğu hem maktu hem nispi vergilendirme sistemine
geçilmesi.
Bu durumda hükümet halen sigara başına aldığı vergi kadar
vergi almaya devam edecek. Maktu verginin toplam vergi içindeki oranı yüksek,
nispi verginin daha düşük olacaktır.
Hükümet her altı ayda bir maktu
vergi miktarını enflasyon oranında artırarak vergi gelirlerini enflasyon
karşısında koruyacak. Sigara fabrikaları da fiyatlarını buna göre
belirleyecek.
Arzu eden firmalar maliyet artışını gözönünde bulundurarak
zam yapacak, arzu edenler ise bir miktar da olsa kardan zararı göze alarak aynı
fiyattan satışa devam edecek.
Hükümet bu üç formülden hangisini tercih
edeceğini düşünürken, sigara üreticileri içinde maktu verginin daha yüksek
oranlı olduğu seçeneğe daha yakın görünüyor.
Yüzde 20 zam
gelebilir
Hükümetin tütün ürünlerinden alınan Özel Tüketim
Vergisi`nde (ÖTV) yıl sonuna kadar yeni bir düzenleme yapmaması durumunda, 1
Ocak 2013`ten itibaren tütün ürünlerinden alınan ÖTV yüzde 65`ten yüzde 69`a
yükselecek. Bu yükselişin nihai sigara fiyatlarında yüzde 20`lik bir artış
yaratması bekleniyor.
