Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Ali CEVHERİ Plan ve Bütçe Komisyonunda Aile ve
Sosyal Politikalar Bakanlığı Bütçesi üzerinde konuşma yaptı (11.1 1.2016)
?Aile bütünlüğünün korunması ve aile refahının artırılmasıdır.?
Toplumda sosyal yönü çok önemli olan bu Bakanlığın en önemli işlevi,
Toplumda sosyal hizmet müdahalesinin ve takibinin gerçekleştirilmesi olan bu kurum bütün
toplum katmanlarına hitap etmektedir. Örneğin;çocuk, genç, kadın, erkek, engelli, yaşlı
bireylerine ve ailelerine, koruyucu ve önleyici, geliştirici rehberlik ve danışmanlık odaklı
sosyal hizmetleri, ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte sunmaktadır.
Kurumun öncelikli amacı;
Aile bütünlüğünün korunması ve aile refahının artırılmasıdır.
Bununla birlikte bir diğer amacı toplumun geleceği olan çocukların ve gençlerin, sağlıklı
gelişimini temin etmek üzere, çocuklara ve gençlere yönelik sosyal hizmet faaliyetlerini
yürütmek ve bu alanda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında
işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktır.
Yine toplumu ayakta tutan ve aileyi şekillendiren kadınların, toplumsal hayatın tüm
alanlarında hak ve fırsat eşitliklerinden faydalanmalarını sağlamak, kadınlara sahip çıkmak
ve olası mağduriyetlerini gidermektir.
Ayrıca, engellilerin ve yaşlıların toplumsal hayata etkin biçimde katılımlarını sağlamak ve bu
yönde ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte faaliyette bulunmak.
Diğer önemli bir işlevi de vatan ve mukaddesatları uğruna seve seve canlarını feda eden
şehitlerin yakınları ile gazilere yönelik sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmektir.
Yukarıda özetlediğimiz gibi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı sağlıklı bir toplumun bütün
katmanları ile ilgilidir.
Tabi hepimizin olduğu gibi Bakanlığımızın da öncelikli hedefi ve misyonu çekirdek aile
yapısını korumaktır. Bunun için çocuğun aile ortamı içerisinde yetişmesini sağlamak
öncelikli amacıdır. Bunun için aile içi eğitim ve danışmanlık hizmetinin verilmesi ile birlikte,
ekonomik problem yaşayan ve belli bir hayat standardının altındaki ailelerin ekonomik
yönden desteklenmesi de kurumun temel diğer görevlerinden biridir.
Sosyal Hizmet merkezlerinin bulunduğu ilçeleri sayarsak Eyyubiye, Haliliye, Karaköprü,
Siverek, Suruç, Harran, Ceylanpınar ve Viranşehir ilçelerimiz da SHM?ri bulunmaktadır.
2016 yılında Bozova ilçesinde de SHM kuruldu, bunlarla ilgili personel alımı, bina tedariki,
gibi kuruluş çalışmaları devam etmektedir. Haliliye ve Bozova?nın ek ders personel yetkileri
onay aşamasındadır. Akçakale ve Birecik ilçelerinde açılış işlemleri devam etmektedir.
Halfeti ve Hilvan ilçelerimizde ise SHM bulunmamaktadır. Oysa bu ilçelerimizde hizmet
götürülmesi gereken çok ciddi bir kitle bulunmaktadır.
Sayfa 2 / 5
Bugün Şanlıurfa 1.930.000 il nüfusu ve 500.000?in üzerinde Suriye?li misafir nüfusu ile
birlikte yaklaşık 2.500.000?luk bir nüfusu barındırmaktadır. Bugün il müdürlüğümüzün
mevcut personel sayısı Suriye?li kardeşlerimiz olmadan, eşdeğer bir ildeki kurum
personelinden az olmasına rağmen, bugün ilimizde bulunan Suriye?lilere yeterli hizmeti
verecek personelimiz bulunmamaktadır.
Bugün sokak ve caddelerde sadece bizim çocuklarımız mendil satmamakta, yüzlerce Suriye?li
çocuk sokaklarda dilenmektedir.
Ülke olarak milyonlarca Suriyeli vatandaşa çok çeşitli hizmetler üretiyoruz. Bu amaçla
milyarlarca lira para harcıyor, binlerce insanı istihdam ediyoruz. Ulusal kısmetimizi, misafir
kardeşlerimiz ile paylaşıyoruz. Ancak bu kadar emek, özveri ve harcamaya rağmen; yaz-kış
yalın ayak, yarı çıplak, bazen soğuktan mosmor olmuş elleri, ayakları ve yanakları ile, bazen
şiddetli güneşin altında simsiyah olmuş yüzleri ile, gelen giden araçların altında kalmayı
düşünmeden; dilenen, dilendirilen küçücük çocuklar görmekteyiz.
Objektiflere yansıyan bu kareler bir taraftan ulusal görünürlüğümüz üzerinde olumsuz etkiler
oluştururken, bir taraftan da bunca emek ve harcamamıza ciddi bir biçimde gölge
düşürmektedir. Bu durum bir taraftan toplusal hissiyatı yaralarken diğer taraftan da küçücük,
masum çocukların sömürülmesine ve istismar risklerine açık hale gelmelerine neden
olmaktadır. Şanlıurfa bu alanda da en yoğun, en yaygın ve en çarpıcı örneklerin yaşandığı
illerin başında gelmektedir.
Yetki ve imkan sağlandığı takdirde daha önce üzerinde çalışılmış bir program dahilinde, tüm
Türkiye ye de model oluşturacak biçimde, süresiz olarak bu soruna çözüm bulmayı
öneriyoruz.
Eğitim ve kalkınmışlık düzeyi, toplumların dezavantajlı birey ve grup oranları üzerinde ciddi
etkilere sahip olduğu bilinen bir gerçektir. Bu kapsamda Şanlıurfa nın mevut düzeyi,
ilimizin dezavantajlı kitlesine ait açık bir göstergedir.
Şanlıurfa, kendi nüfusuna oranla Surye li vatandaşların da en çok ikamet ettiği illerin başında
yer almaktadır. Bu da hem sorunların çeşitliliğini, hem problemin büyüklüğünü,hem de
hizmete ihtiyaç duyan insan sayısını aynı oranda büyütmektedir.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığımız ve yereldeki il müdürlüklerimiz; Devletimizin ilgi,
şefkat ve yardım elini temsilen vazife icra ederler.
Bu bağlamda gerek bireysel gerekse kitlesel düzeyde güncel problemler çözümler üretmek,
muhtemel sorunlara önleyici stratejiler geliştirmek için; öncelikli olarak hizmette hızlı bir
odak değişikliğine acilen ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu da müracaat odaklı bir hizmet anlayışından arz odaklı, yani yerinde ve doğal ortamında
tespit ve çözümlerine dayalı bir hizmet anlayışını gerektirmektedir.
Toplumların gelişmişlik ve medeniyet düzeyleri, dezavantajlı bireylerine sunduğu hizmetin
yaygınlığı ve kalitesi ile de doğru orantılıdır.
Sosyal Hizmetlerin temel hizmet bileşenlerini; personel, araç, kuruluş ve ödenekler
oluşturmaktadır. Şanlıurfa?mızda da izah edilen sebeplere binaen daha yaygın, daha etkili,
Sayfa 3 / 5
daha önleyici ve rehabilite edici bir hizmet vizyonu için; öncelikli olarak kuruluş sayısı başta
olmak üzere personel ve araç ihtiyacının da bir an önce karşılanması gerekmektedir.
Tabi bu arada yeri gelmişken sosyal politikaların manasının; halk kitlesi üzerinde sağlıklı bir
toplum yapısı için geleceğe yönelik politikalar üretmek olduğunu ifade edelim.
Bu politikaları üretirken yerinde tespit çok önemlidir ve sorunun kaynağına inmelidir. Bunun
için sadece kamu eli ile sorunlara nüfuz edebilmek zordur, bunun için muhakkak olarak
konuya duyarlı Sivil Toplum Kuruluşlarını etkin ve faal hale getirip, sistemin içerisine dahil
edilip, bunlardan istifade edilmesi gereklidir.
Sosyal Hizmetlerin temel uygulama bileşenleri; mevzuat, personel, araç, mekan ve
imkanlardan oluşur. İmkanlar ne kadar büyük olursa olsun; klasik memur anlayışı ile ideal,
doğal olan sosyal bir hizmeti üretmek çok zordur. Bu sebeple toplum içinde bu amaçla
kendiliğinden gönüllü olarak organize olmuş STK?lara sosyal hizmet ve sosyal politika
alanlarında ciddi ihtiyaç vardır. Ancak, ne yazık ki çok azı hariç, pek çok STK?nın kuruluş
gayeleri ile uygulama pratikleri uyuşmamaktadır.
Bu durumda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının inisiyatif alarak sosyal bir politika
anlayışı ile çeşitli teşvikler ve takipler ile bu alanda hizmet üreten STK ile birlikte çalışması
gerekmektedir.
Ancak, maalesef bölgemizdeki bir kısım STK?ların en büyük problemi, yönetici konumundaki
kişilerin ehil olmayıp, toplumsal menfaatler yerine bireysel çıkarları peşinde koşmaları
STK?ların aile ve sosyal politikalarda etkin bir şekilde rol almalarının önündeki en büyük
engeldir. Bundan dolayı yerel yönetimlerin bu konuda sosyal politikalar üretip kadınlar,
çocuklar, gençler, yaşlılar ve engellilerle ilgili politikalar üretip, aktif rol almaları gerekir.
Çünkü belediyelerin en önemli görevlerinden biri sosyal belediyeciliktir.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının önemli bir misyonu da sorun gelmeden müdahale
etmektir. Sorun geldikten sonra müdahale edilirse, bu sorunun bir sosyal yara haline gelmiş ve
toplumsal bir maliyet oluşturmuş demektir.
Eğer bir çocuk sokakta dileniyorsa, bu ekonomik yoksunluğun toplumsal sorun haline
geldiğinin en somut örneğidir. Bu çocukları veya ailelerini dilenmeye mahkum etmekten
kurmamız gerekir. Bunun için toplumun ekonomik seviyesini yükseltmemiz gerekir.
Bugün bu çocuklar sokak da dileniyorsa;
Ya aile gerçekten iş bulamamakta ve geçinme problemi yaşamaktadırlar.
Ya da çocuk sahipsizdir, anne ve babası bulunmaktadır.
Veyahut aile bu işi meslek edinmiştir.
Eğer bir aile geçinme problemi yaşamaktan dolayı, çocuğu sokaklarda dileniyorsa,
yada kendileri dileniyorsa bu aileler fakru zaruret içerisindedir demektir. Bunların
durumlarını iyileştirelim ki ekonomik yönden destek çıkmak gerekiyor ki, aile
çocuğunu sokaktan çeksin ve sokak yerine okula göndersinler.
Sayfa 4 / 5
Şayet çocuk sahipsizlikten dolayı dileniyorsa bu durumda da onu devletin şefkat dolu ellerine,
yuvalarına almak gerekir ki bu çocuklar ileride sosyal bir yara haline gelmesinler.
Bugün sorunların yerinde tespit edilmesi lazım bu da yeterli ve vasıflı personellerle olabilir.
Ancak, bizim için önemli olan diğer büyük bir sorun ise kurum olarak 18 yaş ve altı çocuklara
hizmet verilmesidir. Bir çocuk 18 yaşını doldurduğunda Kurum ile ilişiğinin kesilmesidir.
18 yaş sonrası çocuklarımıza bir gelecek kurmadan sokağa salıvermemeliyiz. Bu çocukları ve
özellikle kızlarımızı büyük tehlikeler beklemektedir. Bu çocuklarımıza muhakkak meslek
edindirmeli belli bir mesleki yeterliliğe ulaştırdıktan sonra bunlara ya kamu kurumlarına
yerleştirmede öncelik verilmeli yada uzun vadeli, düşük faizli krediler verilerek iş sahibi
olmalarını sağlayabilmeliyiz ki bunları alan el değil veren el olmalarını sağlayalım. Aynı
zamanda toplumsal yara değil yara iyileştirici olabilsinler.
Bunun için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının, MEB, Gençlik Spor Bakanlığı ve Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi Bakanlıklarla yakın işbirliği yaparak, bu çocuklarımıza
yönelik ayağı yere basan, gerçekçi projelerin üretilmesi gerekir. Ardından da, anlaşıldığı gibi
(Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı)bu bakanlığın hizmetinin odağında insan yer almaktadır.
Dolayısıyla, insan odaklı hizmet üretilmesi gerekir. Bunun için insanın ırkı, dili, rengi,
tabiiyeti önemli değildir. İnsan olması önemlidir.
Diğer değinmemiz gereken önemli bir husus ise;
Hizmet edilirken, bataklıktaki sinekleri yok etme yerine, bataklığı kurutmak gerekir.Bugün
madde bağımlılığı ülkemizde ciddi bir sorun olmaya başlamıştır ve ailelilerin temelini
sarsmaya başlamıştır. Uyuşturucu kullanımı ve yaygınlaştırılması emperyalistlerin düşünen
beyinleri yok etme projesidir. Ülkemizin ve insanlık aleminin en büyük beşeri gücü olan
insani değerlerimiz uyuşturucu ile yok edilmeye çalışılmaktadır.
Bu sorunun bertaraf edilebilmesi için ailelerin ciddi manada eğitilmesi gerekir ve bunun için
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile MEB ve STK?lar ve Belediyelerin bir koordinasyon
içinde çalışıp, proje üretip, bu bataklığı kurutmaları gerekir. Aksi takdirde geleceğimizi
kaybederiz.
İlimizde gerekli verilebilmesi için acilen yeterli personel takviyesi yapılması gerekmektedir.
Kurumun yukarda özetlediğimiz önemli misyonlarını belirtikten sonra Şanlıurfa?da ki Aile ve
Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne bağlı kent ve kırsal ilçelerimizde ki SHM ile hizmet
verilmeye çalışılmaktadır.
İlimizin yoğun genç nüfusu ile sürekli göç alan yapısı; sosyal hizmet alanına ihtiyacı her
geçen gün arttırmaktadır. İlimizdeki sosyal hizmet faaliyetleri il merkezimizde bulunan İl
Müdürlüğümüz ve bağlı 15 kuruluşumuz aracılığıyla yürütülmektedir. Bunun 8?i SHM?dir.
Ayrıca 5 çadır kent ve şehir hayatı içerisine yerleşmiş bulunan 500.000 Suriyeli
misafirlerimize de kurulan Sosyal Hizmet Merkezleri aracılığıyla hizmet üretilmeye
çalışılmaktadır.
Sayfa 5 / 5
Sosyal Hizmet Faaliyetleri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kurulduktan sonra
çeşitlenmeye başlamış olup; kadın, çocuk, yaşlı, engelli ve dezavantajlı insanlarımıza yatılı ve
gündüzlü hizmetler başta olmak üzere sağlıklı aile yapısını kapsayan aile eğitimleri, evlilik
öncesi ve boşanma öncesi danışmanlık hizmetleri ile mahkemelerde bilirkişilik işlemleri bu
kurumlarda çalışan personeller tarafından yürütülmektedir. Ancak gerek devam eden bu
hizmetlerimiz, gerekse ilçelerimizde hizmeti vatandaşın ayağına götürmek düşüncesiyle
açmaya başladığımız İlçe Sosyal Hizmet Merkezlerimizde yapacağımız faaliyetlerde personel
sıkıntımız hizmetlerimizde aksamalara neden olmaktadır. Şanlıurfa İlimiz çevresinde bulunan
komşu illerle aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere kıyaslandığında personel konusunda
pozitif ayrıma tabi tutulması gereği önem arz etmektedir.
