YUSUF KÜRKÇÜOĞLU


Eczacının sesini duyan var mı?


Geçtiğimiz ay Torba Yasa Meclisi bir hayli karıştırdı. Adından da anlaşılacağı üzere birçok konuda yapılması planlanan değişiklikler bir torbaya atılmış oluyor. Tombaladan çeker gibi torbadan bir tasarı çekiliyor ve oylamaya sunuluyor. İşin garip tarafı kimse torbada ne var bilmiyor. Halk olarak bizler bilmiyoruz. Onaylandıktan sonra gazetelere haber olursa duyuyoruz.

Torba Yasa’da eczacılık mesleği ile ilgili de değişiklikler vardı. (TBMM Sağlık Komisyonu tarafından kabul edilen 6197 sayılı kanunun 24. Maddesi) Maddede olumlu konular var ama bunlar eczacının cirosunu artırmıyor. Aksine mf’lerin azaltılmasına yönelik adımlar atılıyor. Eczanelerin toplu ilaç satışına yasak konmaya çalışılıyor. İlaç firmaları ve dağıtım kanalları bunu yönetmeliğe koydurmaya çalışıyorlar. Eczacının böyle bir ortamda mf ile desteklenmesi gerekirken zaten iyice azalan mf’nin önü kesiliyor adeta. İlaç firmaları ve dağıtım kanalları eczacıyı düşünmeleri gereken bir durumda kendilerini düşünmüyorlar mı bu sürece destek vererek?

Eczanelerde satılan birçok ilaç dışı ürünün (OTC) satışının yapıldığı internet sitelerini eczacılar açamayacaklar. Ama eczacı olmayanlar bu tür siteler açıp satış yapabiliyorlar ve yapabilecekler. Madem eczacı böyle siteler açamıyor o halde kimsenin açmasına da müsaade edilmesin. Bu tür ürünler sadece eczanelerde satılsın.

Bu arada “Bir ilçede 3 bin 500 kişiye bir eczane düşecek şekilde sınırlamayı” ihtiva eden maddenin uygulanmasına dair yönetmelik de yayınlanmış değil. Yasa çıkıyor uygulama şartları bir yılı aşmasına rağmen çıkartılamıyor ne hikmetse.

Bir diğer önemli konu da besin takviyeleri. Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelikte geçen düzenleme; söz konusu ürünlerin eczane dışında, hatta internet üzerinden eczacı olmayan kişilerce tüketiciye sunulmasını mümkün kılıyor. Bu tür ürünlerin sadece eczanelerde satılması kimi rahatsız ediyor? Veya bu ürünlerin eczane dışında satılması kimin ve kimlerin işine geliyor? Biri çıkıp bunu lütfen açıklasın.

Sadece ilaç satışından artık varlığını sürdürme gücü kalmayan eczacı bu tür ürünleri de satamaz hale gelirse bunun sonu nereye varacak? Kapıya kilit mi vurulacak? Yoksa size ayda 1500 TL yeter mi denecek? Şu anda 12 bin eczanenin durumu aynen böyle.

Tüm kurumlar eczacının kârından ne kadar tırtıklayabiliriz diye kafasını yorarken bu kurumlara bir yenisi daha eklendi: Rekabet Kurumu. Rekabet Kurumu’nun şöyle bir düşüncesi varmış: “Eczacı reçeteye yazılan ilacın muadil olarak en ucuzunu vermekle yükümlüdür.” “Ucuz ilacı vermeyen pahalı ilacı veren eczacıdan aradaki fiyat farkı tahsil edilsin”. Yanlış okumadınız aradaki fiyat farkını eczacı ödesin deniyor.

Gel de çatlama. Yahu kardeşim böyle bir mantık olur mu? Peki reçeteye yazılan ilacın muadili olarak hep ucuz ilaçları verirsek o firmanın durumu ne olacak? Kısa zamanda batar herhalde. Peki burada rekabet ortamını nereye konumlandırıyoruz? “Bu firmanın ilacı pahalı onu vermeyin” denecek eczacıya, öbür taraftan ucuz ilacın sahibi firma cirosunu katlayacak. Rekabet Kurumu bunları düşünüyor mu? Ayrıca reçeteye yazılan ilacın ucuzu eczanede olmayabilir. Eczacı reçeteye yazılan ilacı vermekle yükümlü değil mi? Neden her şey eczacıya yükleniyor. Rekabet Kurumu’na sesleniyorum: Siz gidin o pahalı ilacı üreten firmayla görüşün fiyatını diğer ilaçların fiyatına çeksin. Bu zor olur değil mi? Ama eczacının SGK tahsilatından kesinti yapmak kolay.

Benzin 5 TL oldu. İlaç fiyatları son 8 yılda 250. indirimini gördü. 1 TL’ye ağrı kesici, 3,5 TL’ye antibiyotik sat ondan sonra 3-4 bin TL olan dükkan kirasını ödemeye çalış. Elemanların 3-4 bin TL maaşını öde. Vergini öde, diğer masraflarını öde. Sonuçta elinde ne kalıyorsa onunla geçin. Elde kalanı bu yasa ve yönetmelikleri çıkaranlara verelim bakalım bir ay geçinebiliyorlar mı? Sonra bu yasa ve yönetmelikleri çıkarsınlar görelim.

Velhasıl eczacının keyfini kaçırmanın yollarını iyi buluyorlar. Hem keyifler kaçıyor hem ekonomik anlamda eczacı çökertiliyor. Bunun sonu nereye varacak merak ediyorum.